دوره آموزشی: ارزیابی توان شبکه معابر شهری و طراحی مناسب ترین شبکه هندسی معابر با رویکرد مدیریت بحران

دوره آموزشی: ارزیابی توان شبکه معابر شهری و طراحی مناسب ترین شبکه هندسی معابر با رویکرد مدیریت بحران با استفاده از GIS

مدرس: دکتر سعید جَوی زاده

آدرس: شیراز، خیابان برق، کوچه برق یک، درب اول سمت راست، موسسه چشم‌انداز

تلفن ثابت : 07132341477

همراه : 09382252774

سایت : www.crsgroup.ir

کانال تلگرام: saeedjavizadeh@

کانال اینستا گرام:saeedjavizadeh@

شبکه معابر شهری بعنوان یکی از ارگان های عمده شهرها می توانند در مدیریت بحران های شهری، قبل و بعد از بحران، عملیات بحران و نجات، جابجایی و تخلیه آسیب دیدگان نقش بسزایی داشته باشد. با بررسی میدانی فرایند توانمندسازی شبکه معابر شهری را جهت مدیریت بحران با استفاده از GIS ارزیابی نماید. ابتدا باید آسیب پذیری شبکه معابر بررسی شود. پارامترهایی همچون شاخص های همجواری معابر با تاسیسات زیربنایی آسیب پذیر، ویژگی های ساختمانی ساختمان ها، تعداد طبقات یا ارتفاع ساختمان و نوع کاربری سختمان ها و شاخص های مربوط به معابر مثل شیب، طول، عرض، تعداد تقاطع ها، وجود پل و ... . بر اساس روش AHP وزندهی و سپس در محیط GIS مدلسازی و در نهایت با بکاربردن توابع تحلیلی، نقشه آسب پذیری معابر منطقه تهیه می شود. برای خدمات رسانی و تخلیه سریعتر آسیب دیدگان در زمان و یا بعد از بحران، یک پایگاه داده زمین مرجع برای راه های شهری طراحی می شود.

روش: هدف اصلی تشخیص و تفکیک عوامل اثرگذار بر آسیب پذیری معابر شهری و تعیین میزان اثر هر یک از عوامل بر سطح آسیب پذیری معابر است. از روش دلفی که با نظرخواهی خبرگان آشنا به موضوع میباشد استفاده شده است. فهرستی از عناصر آسیب پذیر در قالب سه معیار اصلی تهیه و پس از مقایسه دودویی با روش تحلیل سلسله مراتبی AHP و به کمک نرم افزارExpert choice میزان اهمیت هرمعیار تعیین میشود وو نقشه آسیب پذیری محدوده مورد مطالعه در GIS از طریق روی هم گذاری لایه های آسیب پذیر تهیه میشود. با طراحی شبکه هندسی معابر شهری، آسیب پذیری معابر شهر در هنگام و بعد از بحران در تحلیل های شبکه ارتباطی جهت نجات و تخلیه مصدومین بدست آمده است.

مدل آسیب پذیری شبکه ارتباطی شهر مورد نظر میتواند شامل سه مرحله آگاهی، طراحی و انتخاب باشد.

نتایج: هدف از این تحقیق بررسی توانایی شبکه معابر در زمان بحران و بعداز آن هست. ابتوجه به بافت فرسوده ناحیه مورد نظر و پایین بودن شاخص های شهرسازی در این ناحیه، وضعیت نامناسب ساختمان ها از نظر کیفیت و قدمت، بالابودن تراکم های ساختمانی و سکونی، آسیب پذیر یشبکه معابر در ناحیه میباشد. یکی از نواحی منطقه با توجه به نقشه آسیب پذیری مشاهده شد که دلیل عمده آسیب پذیری معابر تراکم بالای ساختمان ها و قرار گرفتن تاسیسات زیربنایی است همچنین در بخش های قدیمی با معابر کم عرض آسیب پذیری زیاد است. دلیل این موضوع را میتوان ساختمان های جدید و دارای شاخص های شهرسازی مناسب، شبکه معابر عریض تر و فضاهای باز بیشتر دانست. تعیین نسبی معیارها به کمک AHP نشان داد که همجواری با تاسیسات آسیب پذیر مانند پمپ بنزین یا تاسیسات گازی و عرض معابر بیشترین اهمیت را دارند. معیارهای شیب و انحنای معابر و کاربری ساختمان ها و تعداد تقاطع معابر از کمترین اهمیت در تعیین سطح آسیب پذیری برخورداراست.

میتوان نتیجه گرفت که آسیب پذیری معابر شهری با رویکرد زلزله، معلول یک معیار نیست بلکه برآیندی از عوامل و معیارها ست که در کنارهم، تحلیل آسیب پذیری معابر را فراهم می سازند.  از کاربردهای مدل مذکور به ارزیابی های ثبل از اجرای طرح های توسعه مناطق جدید شهری و یا شهرک های جدید با هدف تعیین ضوابط تراکم جمعیتی و ساختمانی، قوانین کنترل حداکثر ارتفاع ساختمان ها و الگوی کاربری زمینی میتوان اشاره کرد. همچنین میتوان با تعریض معابر قدیمی با توجه به قوانین و مقررات مناسب با استانداردهای لرزه ای را اجرا نمود. همچنین میتوان با گسترش فضاهای باز و سبز مناطقی امن را جهت نجات آسیب دیدگان افزایش داد. اجرای مدل در قالب یک نرم افزار تجاری می تواند ابزاری مهم در طراحی و برنامه ریزی شهری، حمل ونقل و طرح های آمایش سرزمین باشد.

نتیجه کلی این است که اجرای تحلیل های شبکه مانند یافتن بهترین مسیر با در نظر گرفتن محدودیت آسیب پذیری شبکه معابر، گیرایی مدل را در نجات هرچه سریعتر مصدومین افزایش میدهد.

GIS، شبکه معابر شهری، پایگاه داده زمین مرجع، تحلیل های شبکه، هدف از ارزیابی توان شبکه معابر شهری، وزن دهی در GIS، طرح های آمایش در GIS، سعید جوی زاده، نشر آکادمیک، انتشارات آکادمیک، موسسه چشم انداز، روش تحلیل سلسله مراتبی، مدیریت بحران با استفاده از GIS،